Handreiking ‘Werken met Vrijwilligers na Huiselijk Geweld’ voor organisaties die werken met kwetsbare doelgroepen

Moviera lanceerde dit jaar samen met kennisinstituut Movisie het handboek ‘Werken met Vrijwilligers na Huiselijk Geweld’. Het handboek biedt praktische handvatten aan organisaties die werken met kwetsbare doelgroepen, zodat zij goed geïnformeerd keuzes kunnen maken over het inzetten van vrijwilligers en de vorm waarin zij dat doen.

Het handboek werd samengesteld door Adri van Apeldoorn en Rahel Oehrli, vrijwilligerscoördinatoren bij Moviera en Willem-Jan de Gast van Nomade Training en Advies. Zij bundelden ‘alles wat we weten over vrijwillige inzet in Nederland, de uitkomsten van het project Werken met Vrijwilligers na Huiselijk Geweld en best practices door Moviera’, aldus Willem-Jan. “Aangevuld met alle belangrijke zaken die specifiek gelden voor (opvang)organisaties waarin met kwetsbare doelgroepen gewerkt wordt.”

Richten, inrichten en verrichten

De handreiking is opgedeeld in drie hoofdstukken:

1. richten (visie op vrijwillige inzet)
2. inrichten (vrijwilligersbeleid)
3. verrichten (werken met vrijwilligers)

Daarnaast komen de rol en positie van de coördinatoren vrijwillige inzet aan bod en zijn er checklists, richtlijnen en een ruilschema bijgevoegd.

Het wiel niet opnieuw hoeven uitvinden

Adri: “Het opzetten en inrichten van een vrijwilligersbeleid binnen de opvang heeft veel om handen. Het is iets waar de hele organisatie bij betrokken hoort te worden. Dat kost tijd en moeite. Door dit aan te bieden, hoeven organisaties niet zelf het wiel uit te vinden. Wij hopen met deze handreiking dan ook andere organisaties te inspireren en te stimuleren om met hun vrijwilligersbeleid aan de slag te gaan.”

Toegevoegde waarde

Adri: “De inzet van vrijwilligers voegt echt iets toe aan je organisatie, ze zorgen voor een andere dynamiek. Waar de hulpverlening in de opvang zich primair op de veiligheid en herstel richt, bestaat het leven van een cliënt natuurlijk uit veel meer dan dat. Vrijwilligers springen in dat gat door samen activiteiten te ondernemen. Van fiets- en taalles tot muziek maken en yoga. Zo helpen ze cliënten op een praktische manier zelfstandig te worden en bieden ze tegelijkertijd afleiding en plezier.” “Een mooi voorbeeld hiervan vind ik een cliënt die pas vertelde dat zij het zo fijn te vond om eindelijk weer eens een gesprek te voeren over iets anders dan veiligheid of hulp”, vult Willem-Jan aan. “Om gewoon weer even over het nieuws of over het weer te kunnen praten.” Vrijwilligers spelen ook een belangrijke rol in het netwerken met de omgeving. Adri: “Ze geven binnen hun eigen netwerk op een positieve manier bekendheid aan de organisatie. Zo weten meer mensen ons te vinden voor hulp en ondersteuning.”

Gelijkwaardig niveau

Willem-Jan: “Wat belangrijk is, is dat vrijwilligers wederigheid en gelijkwaardigheid ervaren. Ze maken net zo goed deel uit van de organisatie als betaalde krachten.” Rahel beaamt dat. “Binnen Moviera voelt het inmiddels heel vanzelfsprekend en vertrouwd. We spreken over ‘Jan die komt klussen’ of ‘Cato die muziek komt maken’, niet over vrijwilligers. In een organisatie waar voornamelijk vrouwen werkzaam zijn, is het ook een fijne afwisseling om contact met mannen te hebben die ‘zomaar iets aardigs’ voor de vrouwen doen, zoals een cliënt dat pas treffend tegen mij zei. Wij worden als vrijwilligerscoördinatoren steeds vaker door collega’s gebeld met de vraag of er nog een vrijwilliger beschikbaar is om ergens bij te helpen. Of een vrijwilliger wordt uitgenodigd voor een teamuitje. Het raakt dus echt ingebed. Hoe geweldig is dat!”

Samen doen

Wie aan de slag gaat met het oprichten en inrichten van een vrijwilligersbeleid, doet er goed aan om dit samen met een buddy te doen. Rahel: “Er komt veel op je af, dus het is fijn om met elkaar te sparren en taken te verdelen.” Adri raad aan om te experimenteren. “Daar leer je van. Maar hou wel vast aan een vooraf bepaalde richting, anders loop je al snel spaak.”