Op 25 november, de Internationale dag tegen geweld tegen vrouwen, heeft GREVIO (Group of Experts on Action against Violence against Women and Domestic Violence) een rapport uitgebracht over wat zij de digitale dimensie van geweld tegen vrouwen noemen. Deze is gepresenteerd aan de 45 landen die het Verdrag van Istanbul getekend hebben, waaronder Nederland.
Onze collega Serap Yildirim nam deel aan deze uiterst inspirerende bijeenkomst. Een quote die veel indruk op haar maakte is “At its best, the digital revolution will empower, connect, inform and save lives. At its worst, it will disempower, disconnect, misinform and cost lives.” Onderstaand lees je een door Serap bewerkte versie van de presentatie door GREVIO.
Snelle ontwikkeling
Van bodyshaming (het bespotten van iemands lichaamsvorm, grootte of uiterlijk) tot cyberflitsen (het online verzenden van ongevraagde seksuele afbeeldingen) en doxing (het online delen van de persoonlijke informatie van een doelwit zonder toestemming): de snelle ontwikkeling van informatie- en communicatietechnologieën opent nieuwe wegen voor geweld tegen vrouwen en meisjes.
Niet voldoende bescherming
In haar eerste aanbeveling over de ‘digitale dimensie van geweld tegen vrouwen’ schetst GREVIO het probleem van zowel gender gerelateerd geweld tegen vrouwen dat online wordt gepleegd als door technologie mogelijk gemaakte aanvallen op vrouwen, zoals wettelijk geoorloofde volgapparatuur waarmee daders hun slachtoffers kunnen stalken. Denk aan ‘stalkerware’ of ‘spouseware’ waarbij zonder medeweten of toestemming toegang verkregen wordt tot iemand zijn contacten, oproeplogboeken, foto’s, video’s, sms-berichten en zelfs fysieke locatie. Hierin schiet de nationale wetgeving ernstig tekort, zo geeft GREVIO aan. Er worden daarom specifieke maatregelen voorgesteld, gebaseerd op de vier pijlers van het Verdrag van Istanbul: preventie, bescherming, vervolging en gecoördineerd beleid.
Omvang
Statistieken onthullen de omvang van het probleem. Volgens een rapport gepubliceerd door Women’s Aid heeft bijvoorbeeld 45% van de slachtoffers van huiselijk geweld online een vorm van misbruik ervaren tijdens hun relatie, terwijl 48% meldde online te zijn lastiggevallen of gestalkt na het beëindigen van de relatie. Specifieke acties in de aanbeveling om de digitale dimensie van geweld tegen vrouwen aan te pakken zijn onder meer:
- Herziening van de relevante wetgeving in overeenstemming met de digitale dimensie van geweld tegen vrouwen
- Initiatieven nemen om genderstereotypen en discriminatie uit te roeien, vooral onder mannen en jongens
- Bevordering van de inclusie van digitale geletterdheid en online veiligheid op alle onderwijsniveaus
- Ontwikkeling en verspreiding van informatie over de juridische stappen en ondersteunende diensten
- Hulp en begeleiding toegankelijk maken voor alle slachtoffers
- Het verstrekken van training en middelen aan hulpverleners en telefonische hulplijnen
- Internettussenpersonen stimuleren om content moderatie te garanderen
- Rechtshandhaving uitrusten met de nodige instrumenten en kennis om effectief onderzoek te doen en te vervolgen
- Zorgen voor de publicatie van incidentrapporten door het strafrechtsysteem
- Internettussenproviders aanmoedigen om de verantwoordelijkheid te delen en actie te ondernemen om een einde te maken aan de straffeloosheid voor digitale gewelddaden
- De digitale dimensie van geweld tegen vrouwen opnemen in nationale strategieën en actieplannen
- Opzetten van een systeem voor het verzamelen van gegevens over geweld tegen vrouwen in de digitale dimensie
- Ervoor zorgen dat gegevens over zelfmoord en gender gerelateerde moorden relevante informatie bevatten over online intimidatie
Er is dus werk aan de winkel voor allerlei partijen! Ook voor Moviera, waar al een grote stap gezet is door het mede-oprichten van SafetyNed en het scholen van medewerkers en cliënten op het gebied van digitale veiligheid.