Als iets duidelijk wordt uit de trainingen die Moviera geeft over werken met geweld en de meldcode, dan is het dat het niet eenvoudig is. Niet om geweld te signaleren en zeker niet om over te gaan tot actie. De dilemma’s die we tegenkomen zijn uitdagend; weet ik het wel zeker, maak ik het erger als ik doorvraag naar geweld? Maar ook; ga ik hier wel over, hoe veilig zijn alle betrokkenen en hoe veilig ben ik?
En nee, we weten het vaak niet zeker. De meldcode gaat nu juist over het bespreken van een vermoeden dus bij doorvragen naar geweld is niets zeker. Het is een ontdekkingstocht die je samen met cliënten maakt. En daar is professionele moed voor nodig. De schuldvraag is daarbij vaak onderwerp van gesprek. Achter die vraag zit vaak een oordeel over geweld. Als we oordelen over geweld dan zit dat het contact met cliënten en perspectief op verandering in de weg. In de trainingen voeren we vaak interessante gesprekken over geweld; onze visie, wat agressie eigenlijk betekent in hét leven, ons leven en het leven van cliënten.
Agressie
In de hulpverlening zijn veel interventies gericht op het reguleren van agressie vanuit de opvatting dat agressie er eigenlijk niet moet zijn. Je kunt ook kijken naar agressie als een oer- energie, een vitale kracht, die gebruikt wordt om jezelf te beschermen, te overleven en te reproduceren(Darwin, 2010; de Waal, 1982; 2009; Lorenz & Hillenius, 1994). Het is spannend om na te denken over vragen rond agressie; betekent anders kijken ook een ander contact met onszelf en cliënten en bereiken we daarmee een effectiever resultaat? Hebben we de moed om zowel slachtoffer- als daderschap in de ogen te zien? Uit onze comfortzone te stappen? Durven we eigen ervaringen en opgedane kennis in te zetten? Zelf ook te veranderen? Dat vergt moed.
Professionele moed
In de trainingen bespreken we ook waarom er verschillen zijn in wat wij als urgent ervaren. Waarom wil de ene collega bij een situatie van geweld onmiddellijk ingrijpen terwijl andere collega’s dezelfde situatie als veel minder urgent ervaren? Vaak leidt die verkenning naar onze eigen achtergrond en ervaringen. Hoe bepalen die ervaringen wat we wel en niet signaleren en of we onze vermoedens bespreken? We ontdekken dat ook bij geweldsproblematiek ons mens-zijn en onze professie nauw samenhangen en dat dit een belangrijk terrein is om te onderzoeken om actief bij te dragen aan het duurzaam stoppen van geweld. En ook dat vergt professionele moed.
Complex
‘Het gebruik van de meldcode moet beter’ constateert de Inspectie voor de gezondheidszorg in een onderzoek in 2016. ‘Het bewustzijn groeit, maar nog niet overal’. En Tierolf constateert in een onderzoek uit 2014 dat we er ondanks al onze inspanningen nog niet altijd in slagen geweld duurzaam te stoppen. We zijn er niet door alleen de stappen van de meldcode te kennen en uit te voeren. Signaleren van en werken met geweld is complex, gaat over mindset en attitude van professionals en vraagt erom buiten de kaders te denken en handelen. Het gaat over moed.
Graag tot de volgende training!
Lisette Pouls, Moviera.