Veel vrouwen hebben schulden als ze in de opvang komen. En de kans is groot dat deze schulden toenemen tijdens het verblijf in de opvang, omdat het vaak lastig is om snel een eigen inkomen te regelen. Daarom zijn Arosa, Blijf Groep, Moviera en Perspektief het project Grip op Geld gestart. In dit project helpen zij vrouwen door middel van intensieve ondersteuning meer grip te krijgen op hun financiën.
Houvast en overzicht
In Rotterdam rondt Souad Ahanssas, sociaal raadsvrouw bij Arosa, het gesprek met haar cliënte af. Samen hebben ze een financieel plan van aanpak gemaakt, waarbij ze alle inkomsten, uitgaven en schulden op een rij hebben gezet. Souad: “Als ze eenmaal over de drempel zijn, vinden veel vrouwen het prettig om een plan te maken. Ze ervaren het als een houvast. Het geeft hen overzicht.” Sommige vrouwen moeten echter wel wat overwinnen voor ze hulp zoeken. Souad: “Ik had een cliënte die mij stelselmatig ontweek. Elke keer als ik haar tegenkwam, keek ze snel de andere kant op. Ze bleek zich zo te schamen voor haar schulden dat ze mij niet onder ogen wilde komen. Toch zijn we uiteindelijk aan de slag gegaan. Met resultaat! Vorige week liet ze me haar trots haar nieuwe huis zien.”
Angelique Stomphorst, als ervaringsdeskundige bij Moviera betrokken bij het project, heeft dezelfde ervaring. “Een van mijn cliënten durfde haar schuldeisers niet te bellen, maar had geen idee hoe hoog haar schulden waren. Uiteindelijk heb ik haar geholpen om over de drempel van haar schaamte heen te stappen en toch te bellen en wat bleek: de schuld bestond niet meer! Toen hebben we gelijk doorgezet en andere schuldeisers gebeld. Nu heeft ze inzicht in haar schulden en weet ze wat ze moet doen. Dat geeft zoveel rust.”
Nu heeft ze inzicht in haar schulden en weet ze wat ze moet doen. Dat geeft zoveel rust.
Vier manieren om grip op geld te krijgen
Het project Grip op Geld geeft de vier organisaties de gelegenheid om cliënten goed te begeleiden op het gebied van schulden. Zodat zij meer grip op hun geld krijgen. Elke organisatie heeft daarbij een eigen insteek, vertelt projectleider Tamara Nanlohy. “Bij Arosa staat het verkrijgen van orde en overzicht en meer kennis over financiële zaken centraal. Bij Blijf Groep is de insteek van het gezin gekozen. Hier worden nadrukkelijk kinderen en partners betrokken. Bij Moviera wordt de hulp door een ervaringsdeskundige gegeven, vanuit het idee dat gedragsverandering essentieel is bij de aanpak van schulden. En het project bij Perspektief tot slot focust op het bieden van dagbesteding en mogelijke toeleiding naar werk.”
Veel vrouwen ervaren stress
Na wat opstartproblemen zijn in alle organisaties de deelprojecten goed van de grond gekomen. Uit de eerste evaluatie begin april bleek dat het project de gelegenheid geeft om cliënten beter te begeleiden op het gebied van financiële zaken. Wel blijkt dat het lastig is om dit gelijk in de crisisperiode te doen. Tamara Nanlohy: “Veel vrouwen die binnenkomen in de opvang, hebben last van stress. Daarom is het voor hen moeilijk om probleemoplossend te handelen en verantwoordelijkheid te nemen. Toch is het belangrijk om ook dan aan de slag te gaan met de financiën omdat juist deze vaak een grote bron van stress zijn.”
Veel vrouwen die binnenkomen in de opvang, hebben last van stress. Toch is het belangrijk om ook dan aan de slag te gaan met financiën omdat juist deze vaak een grote bron van stress zijn.
Basale financiële kennis
Een ander punt dat naar voren kwam in de evaluatie is dat de begeleiding van cliënten op dit vlak heel veel tijd kost. Soraya Tol begeleidt als maatschappelijk werker bij Blijf Groep cliënten specifiek op het vlak van financiën. Haar ervaring is dat een groot aantal cliënten een zeer basale kennis heeft van financiën en ook de taal niet voldoende spreekt. “Dit vergt specifieke begeleiding en dat vraagt tijd.” Daarnaast ziet ze dat problemen van cliënten vaak complex zijn en dat er bij de begeleiding allemaal dingen naar voren komen die ook geregeld moeten worden. Soraya: “Zoals het doen van aangifte. Dat is vaak nodig voor aanvraag van bepaalde zaken. Maar veel vrouwen worden weggestuurd als ze aangifte willen doen. Pas als er een hulpverlener meegaat worden ze serieus genomen. Maar dan zit je wel een middag op het politiebureau”
Gedrag is essensieel
Bij Moviera hebben ze gekozen voor ondersteuning door een ervaringsdeskundige. Rahel Oehrli, projectleider bij Moviera: “Bij de aanpak van armoede en schulden is gedrag essentieel. Wij zijn ervan overtuigd dat een ervaringsdeskundige – iemand die het zelf heeft meegemaakt – vrouwen er eerder van kan overtuigen hun gedrag aan te passen om zo grip te krijgen op hun financiële situatie.” Rahel ziet dat deze aanpak werkt in de praktijk. “ Ervaringsdeskundigen hebben sneller een ingang bij cliënten. Dat betekent overigens niet dat alleen zij de cliënten begeleiden. Hulpverlener en ervaringsdeskundige werken samen om de vrouw zo goed mogelijk te begeleiden op dit specifieke terrein.”
Werk is de beste zorg
Waar de projecten bij Arosa, Blijf groep en Moviera zich richten op het beheersen van de schulden en het krijgen van overzicht, kennis en vaardigheden, richt het project bij Perspektief zich op de andere kant: het verkrijgen van inkomen. Onder het motto ‘ Werk is de beste zorg’ kijken zij hoe ze cliënten kunnen toe leiden naar dagbesteding en indien mogelijk vrijwilligerswerk of een betaalde baan.
Hulpverlener en ervaringsdeskundige werken samen om de vrouw zo goed mogelijk te begeleiden.
Danielle Pronk, maatschappelijk werker bij Perspektief: “Perspektief biedt op een aantal locaties dagbesteding. Vrouwen kunnen meedoen aan de cursus ‘Weet wat je besteedt’, of een workshop over opvoeding, maar ook yoga of zelfverdediging. Met deze activiteiten proberen we cliënten te stimuleren dagbesteding of vrijwilligerswerk buiten huis te doen.” Voor veel vrouwen is dit laatste nog een brug te ver, merkt Daniëlle. “Sommige vrouwen hebben een periode van rust nodig, om te herstellen, voordat ze bezig kunnen met hun toekomst. Zo had ik een cliënte die helemaal in de weerstand schoot als ik maar over dagbesteding of werk begon. Logisch, ze was net met haar baby-tweeling het huis uitgezet door haar ex-partner. Dan staat je hoofd naar andere dingen. Maar inmiddels zijn we een tijd verder en heeft ze zich op eigen initiatief ingeschreven voor een opleiding.”
Er is beweging!
Hanneke Bakker, als directeur-bestuurder bij Blijf Groep betrokken bij Grip op Geld, is zeer te spreken over alle vorderingen. “Het is ontzettend belangrijk dat we actie ondernemen op dit thema en op die manier de financiële situatie van vrouwen in de opvang kunnen verbeteren.” Hanneke is dan ook blij met de aandacht van de nationale Ombudsman op dit thema. “Zijn rapport heeft de boel absoluut in beweging gezet. Er zijn gesprekken met de belastingdienst en UWV. Dat is goed nieuws. Maar daarmee zijn we er nog niet. De situatie van vrouwen in de opvang moet gevolgd blijven worden. Gelukkig gaat de ombudsman dat doen.